Από το 2000 ως σήμερα στο γυναικείο συνεταιρισμό του Μαράθου, το ξομπλιαστό κουλουράκι (μικρό ή κουμπαροκούλουρο), παραμένει σημείο αναφοράς αλλά και το είδος που έχει ταξιδέψει την παράδοση του χωριού και τα έργα των γυναικών του στα πέρατα του κόσμου. (να αναφέρουμε για όσους δεν ξέρουν πως ξόμπλι είναι το στολίδι στην Κρητική διάλεκτο).  Άλλωστε ήταν και ο λόγος που ιδρύθηκε ο συνεταιρισμός.

Για πρακτικούς λόγους θα αναφέρουμε την ιστορία όπως μας τη διηγήθηκε η πρόεδρος του συνεταιρισμού Μαρίνα Μουλακάκη: “Ξεκινήσαμε το 2000 φτιάχνοντας το συνεταιρισμό μας για να φτιάχνουμε το ξομπλιαστό κουλουράκι, κάτι στο οποίο είχαμε παράδοση. Ήταν για μας ένας τρόπος να βρούμε επαγγελματική απασχόληση στον τόπο μας. Πήραμε επιδότηση 3,4 εκατομμύρια δραχμές εκείνη την περίοδο, μας παραχώρησε και ο Δήμος αυτό το χώρο, που ήταν παλιά το γραφείο της κοινότητας. Με πολύ προσωπική εργασία και των συζύγων μας διαμορφώσαμε το χώρο και ξεκινήσαμε να δουλεύουμε”.

Το ξομπλιαστό κουλουράκι, ένα είδος που απαιτεί πολύ εργασία αλλά και φαντασία στην πορεία εξελίχθηκε. Είναι απίστευτο αν δει κανείς τα εργαλεία που χρησιμοποιούν για να κάνουν τη λεπτοδουλειά που τελικά εντυπωσιάζει στο αποτέλεσμα. Από τσιμπιδάκι για τα φρύδια ως δακτυλήθρες.

Το ξομπλιαστό κουλουράκι, το οποίο συνεχώς εξελίσσεται μετά από παραγγελία φθάνει παντού ως μπομπονιέρα σε γάμους και βαφτίσεις αλλά και ως δώρο με άρωμα Κρήτης. Μετά από παραγγελία επίσης μπορούν να δημιουργηθούν ξεροτήγανα ή καλιτσούνια ενώ υπάρχουν πάντα έτοιμα πολλά είδη βουτημάτων.