Κωμόπολη και κοινότητα της επαρχίας Μαλεβιζίου. Βρίσκεται νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, σε απόσταση 21 χμ. Είναι κτισμένη αμφιθεατρικά πάνω στους λόφους Πλάγια, Κούπος και Λειβαδιώτης. Έχει υψόμετρο 460 μ. και πληθυσμό, μαζί με τον οικισμό Κιθαρίδα και την μονή της Αγίας Ειρήνης, 2.950 κατοίκους που ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία.

Το τοπωνύμιο Κρουσώνας θεωρείται αρχαίο ελληνικό. Ωστόσο, άλλοι το ετυμολογούν από τη λέξη κούρσος – κρούσος η οποία συνδέεται με το ρήμα κουρσεύω (κυριεύω). Η λέξη κρούσος βρίσκεται και σήμερα σε χρήση στη φράση «κρούσος είναι το χωριό» δηλ. έρημο είναι το χωριό, όπως συνέβαινε μετά από τις επιδρομές των κουρσάρων.

Οι κάτοικοι αναφέρουν ότι η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Κυρία Γωνιά. Η ονομασία αυτή είχε σχέση με τη μορφολογική του θέση, η οποία σχημάτιζε γωνία. Ντόπιες εκδοχές υποστηρίζουν πως το όνομα Κρουσώνας προήλθε από το γεγονός ότι κάποτε το χωριό κυριεύτηκε από κουρσάρους, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην περιοχή.

Μάλιστα το έλεγαν χαρακτηριστικά: «το χωριό των Κουρσάρων». Σύμφωνα πάλι με κάποια άλλη λαϊκή εκδοχή, το χωριό κτίστηκε από κουρσάρους, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εδώ, φέρνοντας μαζί τους πολύτιμα λάφυρα που είχαν αποκομίσει από τις διάφορες επιδρομές τους.